De zorgsector onder druk: waarom actie nú nodig is en hoe Empowr hierbij helpt.
De zorgsector kampt al jaren met grote uitdagingen
De zorgsector kampt al jaren met grote uitdagingen: hoge werkdruk, personeelstekorten en een toenemende vraag naar zorg. Daarbovenop groeit het aantal zorgmedewerkers dat te maken heeft met mentale klachten zoals stress, burn-out en emotionele uitputting. Volgens het rapport "Voorkomen van mentale klachten bij zorgmedewerkers" van het Trimbos-instituut is preventie cruciaal om verzuim te verminderen en de vitaliteit van zorgpersoneel te waarborgen.
Dit artikel gaat in op de kernbevindingen uit het rapport en laat zien hoe gerichte interventies, zoals onze samenwerking met het Antonius Ziekenhuis in Sneek, bijdragen aan een duurzame en gezonde werkcultuur in de zorg. Daarbij belichten we ook de bredere maatschappelijke gevolgen van een zorgsector onder druk.
De harde cijfers: mentale klachten in de zorg
Het rapport van het Trimbos-instituut benadrukt dat mentale klachten bij zorgmedewerkers een groot probleem vormen:
- 42% van de zorgmedewerkers ervaart regelmatig stress op het werk.
- 1 op de 6 zorgmedewerkers kampt met burn-outklachten.
- Psychisch verzuim kost zorgorganisaties jaarlijks miljoenen euro’s aan vervanging, uitval en productiviteitsverlies.
Deze cijfers onderstrepen niet alleen de omvang van het probleem, maar ook de noodzaak voor gerichte oplossingen.
De belangrijkste oorzaken van psychisch verzuim
Volgens het rapport zijn er verschillende factoren die bijdragen aan de mentale belasting van zorgmedewerkers:
- Hoge werkdruk: Lange diensten, tekort aan personeel en emotioneel zware casussen zorgen voor een continue belasting.
- Weinig autonomie: Veel zorgmedewerkers ervaren een gebrek aan zeggenschap over hun werk, wat stress en frustratie vergroot.
- Onvoldoende ondersteuning: Mentale gezondheid wordt vaak niet structureel besproken, waardoor medewerkers zich niet gehoord of geholpen voelen.
Door deze oorzaken aan te pakken, kunnen zorgorganisaties verzuimreductie realiseren en bijdragen aan een betere werkbeleving.
De bredere maatschappelijke gevolgen
De gevolgen van een overbelaste zorgsector reiken verder dan alleen zorginstellingen en hun medewerkers. De druk op zorgmedewerkers leidt tot:
- Vertragingen en uitgestelde zorg: Overwerkte zorgverleners en personeelstekorten zorgen voor langere wachttijden. Dit treft vooral patiënten met acute of chronische zorgbehoeften, wat kan leiden tot ernstiger ziekteverloop of zelfs onnodige sterfgevallen.
- Hogere maatschappelijke kosten: Het gebrek aan preventieve zorg en de noodzaak van crisismaatregelen verhogen de kosten van de gezondheidszorg aanzienlijk. Dit vertaalt zich in hogere premies en belastingen voor de bevolking.
- Verminderde volksgezondheid: Een overbelaste zorgsector beïnvloedt de kwaliteit van leven van de gehele samenleving. Mensen die geen tijdige zorg ontvangen, kunnen niet volledig participeren in het dagelijks leven, wat ook economische consequenties heeft.
De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving benadrukt in haar rapport "De werkvloer bepaalt de zorg" dat een structurele aanpak van deze problemen niet alleen noodzakelijk is voor het behoud van de zorgsector, maar ook voor het welzijn van de samenleving als geheel.
Wat werkt wél? Preventie en persoonlijke ondersteuning
Het Trimbos-rapport benadrukt dat een preventieve aanpak effectiever is dan pas ingrijpen bij uitval. Cruciale onderdelen van een succesvolle aanpak zijn:
- Coaching en training: Medewerkers trainen in stressmanagement, zelfzorg en effectieve communicatie helpt om mentale belasting te verminderen.
- Persoonlijke ondersteuning: Een-op-een begeleiding door welzijnsprofessionals zorgt ervoor dat medewerkers tijdig de hulp krijgen die ze nodig hebben.
- Organisatorische veranderingen: Denk aan realistische werkdruk, voldoende herstelmomenten en een open cultuur waarin mentale gezondheid bespreekbaar is.
Hoe Empowr zorgorganisaties ondersteunt
Bij Empowr werken we samen met zorgorganisaties om een gezonde en vitale werkplek te creëren. Onze samenwerking met het Antonius Ziekenhuis in Sneek is een mooi voorbeeld van hoe wij HR-professionals kunnen ontzorgen.
Voor het Antonius hebben wij een op maat gemaakte providerboog ontwikkeld. Dit begint met een persoonlijke intake met een van onze welzijnsconsultants. Op basis van dit gesprek doen wij een aanbeveling voor de expert die het beste past bij de situatie van de medewerker.
Hierdoor zorgen we niet alleen voor passende zorg, maar nemen we ook administratieve lasten weg bij het HR-team van Antonius. Medewerkers ontvangen de juiste ondersteuning, wat resulteert in minder verzuim en een hogere medewerkerstevredenheid.
Inspiratie uit de praktijk: wat kunnen andere zorgorganisaties leren?
- Focus op maatwerk: Elke medewerker heeft andere behoeften. Een persoonlijke aanpak zorgt voor effectieve ondersteuning.
- Ontzorgen van HR: Door welzijnsinterventies uit te besteden aan experts, kunnen HR-teams zich richten op strategische taken.
- Data-gestuurde interventies: Monitor regelmatig de mentale gezondheid van medewerkers en pas beleid hierop aan. Dit voorkomt dat problemen onopgemerkt blijven.
Mentale gezondheid als prioriteit: waar staan we nu?
Het rapport van Trimbos en onze ervaring met het Antonius Ziekenhuis maken één ding duidelijk: investeren in de mentale gezondheid van zorgmedewerkers is geen luxe, maar een noodzaak. Zorgorganisaties die preventie en persoonlijke ondersteuning centraal stellen, zien de resultaten in lagere verzuimcijfers, hogere tevredenheid en een gezondere werkcultuur. Maar de inzet voor een gezonde zorgsector heeft ook grotere maatschappelijke voordelen: betere zorg voor patiënten, lagere kosten voor de samenleving en een veerkrachtiger zorgsysteem.
Wil je weten hoe jouw organisatie hiermee aan de slag kan? Neem contact op met Empowr voor advies op maat en ontdek hoe je bijdraagt aan een duurzame toekomst voor de zorg.
